Kómkómmertied: Duit d'r `t of duit d'r `t neet?

Det witj nemes.

En veer zoue antjwaord kriege veurige waek zaoterdig veur zien vakantie dees waek nao zien vakantie. Veer höbben `t natuurlik euver de Nationale Omtzigtman en `t antjwaord wo zoea eigelik gansch het land op zit te wachte. `t Is noe al `t bès bewaarde geheim van politiek Den Haag aller tieje, want `t is nag ummer neet bekindj waat Pieter Omtzigt geit doon mit de kómmende verkezinge. Waat zeen te opties?

Stoppe

Waat eigelik bekans nemes haopt is de meugelikheid det `t `t meis gewaardeerde Twieëdje Kamerlid allemaol teväöl wuuertj en `t bielke d'rbie neer smietj. Net is nag ummer neet oetgeslaote. Hae is ja nag altied herstèllendje van `ne burnout en `t liek d'r neet ech op det dae miens `t `t aafgeloupe jaor röstigaan haet gedaon (veer zeem `m eigelik in eder plenair debat in actie). `t Is neet oetgeslaote det hae `t zelf onnanneet witj. Es d'r bezig is mit `n eige pertie/lies, dan kan `t zeen det hae tonnag d'rveur kees óm det neet door te zètte es hae neet genóg competente luuj bie-ein krieg.

`n Eige pertie

Det brink ós geliek bie de optie det Pieter Omtzigt `n eige pertie geit optuge, of in eder geval mit `n eige lies mit geit doon ane verkezinge in november dit jaor. Dit waerdje lang es onwaarsjienlik geach, ómdet `t `nen houp tied en energie kos, zeker veur emes waat zich sowieso al väöl wèrk op zienen hals haoltj. `t Is ouch erg ambitieus óm binne 4 maondj tied genóg capabele kandidate te vinje. Lies Omtzigt peilt 46 zetels, dus doe höbs toch zeker 50 kandidate nuuedig óm d'r zeker van te zeen des se alle zetels bezatj kries. `t Risico op LPF-echtige praktijke lèk oppe loer. Fortuyn haw in 2002 mer drie maondj de tied óm `n lies same te stèlle, waat resulteerde in `n bontj gezelsjap van kandidate die zich nauweliks kèndje en binne de kortste kieëre euver gróndj vanne fractiekamer roldje (en det waas neet óm te kuite). Doe kóns die situaties neet ein-op-ein mitein vergelieke, mer `t blief waal `n risico. D'r wuuertj waal nag gespeculeerd euver exotische constructies zoeawie `n dreamteam: `n korte lies van `n man of 10. Naodeil daovan is det die lies bie `n verkezing waarsjienlik mieë zetels haolt es det ze kandidate besjikbaar höbbe. In det geval waere de resterende zetels es `n saort van reszetels euver de anger pertieje verdeild. `n Anger meugelikheid is `t mitdoon in `n beperk aantal keeskringe, wodoor des se dus minder stömme kries en dus minder zetels kries. `n Korte lies is dan genóg. Allebei die opties waere döks es zunj veur die gemiste zetels ervare. Merja, doe zots ouch kónne zègke baeter get es nieks. `t Parool meldje gister det hae gaar neet de grotste wíltj waere. Det maak ein van dees opties wie langer wie waarsjienliker.

Wie gezag waerdje dees optie lang es onwaarsjienlik geach, mer oet `n stök inne Volkskrant ieërgister (achter betaalmoer; @RonvanBaden: tweet effe `n foto van det stök) bliek det Omtzigt dao toch mit bezig zou zeen. De bron vanne Volkskrant kan es zeer betroewbaar waere besjouwd. `t Stök waerdje namelik binne éín menuut gepubliceerd naodet Omtzigt zelf op Twitter X bekindj maakdje det hae pas nao zien vakantie zien besloet bekindj maar. Aafgespraoke wèrk dus.

Aanslaote bie `n anger pertie

`t Is bekindj det versjillende pertieje die noe inne Twieëdje Kamer zitte óm de handj van Pieter Omtzigt höbbe gevraog, of dao in eder geval veur aope stónge. BBB-veurvrouw Caroline van der Plas haet d'r noeats `n geheim van gemaak de deur aop stóng. Zelfs `ne status aparte, wobie Omtzigt zich neet aan `ne meugelike fractiediscipline zou hove te haje, zou ouch toet de opties behuuere. Mer Pieter peinst er niet over om bij de BBB te gaan, wuuertj gezag.

D'r is ouch `n gesprek gewaes mit de JA21-fractie. Fractieveurzitter Eerdmans wis te melje det Omtzigt neet bie hun oppe lies wool. JA21-kamerlid Nicki Pouw-Verweij meldje róndj daen tied op (toen nag) Twitter det zie zich neet opnuuj kandidaat stèltj veur JA21. Det waas opvallend, ómdet zie dus neet vermeldje det zie gaar neet kandidaat zou zeen. `n Plaats op `n anger lies is dus neet oetgeslaote. D'r zeen geruchte det zie mit Omtzigt kaltj.

In `n Ultieme poging van `t CDA óm toenadering te zeuke toet Omtzigt lepe de christendemocrate `n blauwtje. Hae hèltj vol det `t book mit `t CDA geslaote blief. Begriepelik es de top van die pertie dich `n stök of get metser inne rök höbbe gestaoke.

De onbespraoke optie

Door de aafwiezinge aan `t adres van BBB, JA21 en `t CDA ging eigelik ederein d'r vanoet det Pieter Omtzigt zich dus neet bie `n bestäöndje pertie geit aansloete. Mer det is nanneet oetgeslaote. D'r zeen namelik ouch pertieje die naneet inne Twieëdje Kamer zitte. Veurig jaor is d'r namelik `n omtzigtiaanse politieke pertie opgerich: Alliantie. De pertie besteit veurnamelik oet aad-CDA'ers, mer dao zitten ouch aad-PvdA-leje die de fusie mit GroenLinks neet zeen zitte, en wiejer nag get aad-D66'ers en aad-VVD'ers. Alliantie haet in drie provincies ane Provinciale Staoteverkezinge mitgedaon, mer behaoldje dao gein zetels. Aansloete bie Alliantie (of ''''plan-Dircks''''', zoeawie ich det num) haet `n aantal veurdeile. `t Gedachtegood kump bao gans euverein mit det van Omtzigt, d'r is al `ne pertiestructuur opgetuug, d'r zeen kandidate besjikbaar en väöl leje höbbe - net wie Omtzigt - `ne CDA-achtergróndj. Veurlouper van die pertie is De Nieuwe Denktank. Veurzitter van die club (en mit-oprichter van Alliantie) Marinus den Hartogh verklaordje in `n interview mit Tubantia november veurig jaor nag: Het kan wel zo zijn dat, wanneer Pieter Omtzigt besluit een partij te beginnen, sommige mensen uit ons midden daaraan gaan meedoen. Mer good, det waas dus nag veur det die pertie bestóng. `n Oos provincie besteit d'r `n pertie mit `n vergeliekbaar gedachtegood. Aad-CDA-staotelid Emma Palmen richtte veurig jaor de pertie ''Omzien'' op en deej zoea mit ane Provinciale Staoteverkezinge van dit jaor, zónger resultaat. Emma (ich moog '' Emma'' zègke) sluutj neet oet det zie zich inne toekóms aansluutj bie Alliantie of bie Omtzigt.

Waat geit d'r noe gebeure?

Det witj nemes. Toet dees waek leek mich ''''plan-Dircks'''' nag `n aannaemelike optie, mer nao de berichgaeving inne Volkskrant dees waek liek `t d'r toch op det Omtzigt bezig is mit `t samestèlle van `n eige lies. Toch kan `t neet anges det hae zelf nanneet zeker witj of d'r überhaupt mit geit doon, anges zou d'r det toch waal veur zien vakantie bekindj höbbe gemaak. Mer woróm dae twiefel? Volges det stök inne Volkskrant haet d'r gein ambitie óm premier te waere. Det zou d'rop kónne wieze det hae op zeuk is nao `ne gesjikdje premierskandidaat. Want es se mit kop en sjouwers de grotste fractie bös inne peilinge, dan is `t geine euverbaojige luxe óm `ne kandidaat achtere handj te höbbe. Det zou dus kónne beteikene det d'r nag geine gesjikdje gegadigde is veur die functie. Mer sins det stök in `t Parool van gister weite veer det hae gaar neet wiltj det zien pertie de grotste wuuertj. Vannen angere kantj: es se neet de grotste fractie höbs, mer waal de meiste stömme, dan moogs se toch zeker waal de minister president levere? Of is det `n rare redenatie?

`t Blief dus ondudelik woróm det hae nag ummer gein dudelikheid guuef en dae besloeteloosheid begintj zoea langzamerhandj ouch waal `n bietje te irritere. Mer de kans is groeat det Pieter Omtzigt in eder geval waal in oos parlement blief zitte. Gelökkig mer, want `t zou zunj zeen `t bèste kamerlid waat in oze nationale vergaderzaal zetelt verlaore zou gaon veur de Nederlandse democratie.