Ministerie van Nuance: DE RÖSSE KÓMME!

Is get? Geine paniek.

Op deze Kersaovendj begin ich mit `ne nuje serie collumns: `t Ministerie van Nuance. In deze werreld van polarisatie en bangmaekerie is `t döks nuuedig óm hie en dao get nuance aan te bringe in `t debat. In deze ieëste aaflevering geit `t euver de verontröstende toespraok waat sikkertaer-ginneraal vanne NAVO Mark Rutte `n kleine twieë waeke geleje goof. Mer ouch euver wie oos ministers van Defensie kalle euver de toestandj inne Oekraïne en `n recent advies vanne Nederlandse Vereniging van Banken óm contant geldj in hoes te höbbe vanwaege geopolitieke dreiginge. `t Leek mich nuuedig óm in dezen tied van vermèndje oorlogsdreiging de luuj ouch waerbaar te make taenge oorlogspropaganda.

Veurige waek stóng d'r `n interessant artikel inne NRC euver de propagandamethodes van Defensie. Hie kóntj geer det artikel truuklaeze. De Franse communicatie-expert Etienne Augé analyseerde Ruttes toespraok mer ouch interviews mit ministers en hoeage milletaere. Hae óngersjied dao-in 4 klassieke propagandatechnieke. Ich lich d'r hie `n paar oet.

De jónkvrouw in noead

Veur mien generatie: zèk mer Princess Zelda waat gered mot waere oet de klauwe van `t bieës Ganon. De jónkvrouw in noead is neet allein `n klassiek thema van mennig spruuekske, mer wuuertj ouch gebroek es propagandamethode. In dit geval is zeen det de Oekraïners. `t Landj wuuertj min of mieë aafgesjiljerd es `n klein waerloeas lendje. Det beeldj kan waal get nuance gebroeke. Oekraïne haet zón 44 miljoen inwoners (Ruslandj haet d'rs 142 miljoen) en haet `n groeat leger waat de lèste jaore (al veur d'n oorlog) door `t Weste ingriependj is gemoderniseerd. `t Leger van Poetin is zeker `n stök grotter, mer waal zwaor verajerd. Zeker is de Oekraïne qua aantal in `t naodeil, mer huuert waal in perspectief te waere geplaats.

De domino-theorie

Get waat de miense döks `t meis bang maak is `t domino-narratief. Lutenant-admiraal Rob Bauer, minister van Defensie Brekelmans en ouch Rutte sjerme hie toezjoer mit. Hiemit suggerere ze det es Oekraïne vèlt, det dan de Rösse sangerdaags veur de paorte van Warschau staon. Door `t ummer mer herhale is deze theorie, waat eigelik neet mieë is es `n veróngerstèlling, verwaore toet ''''''feit''''''. Veurige waek ontkrachte ginneraal-majoor boete deens Adriaan van Vuren ouch al de domino-theorie in `ne collumn hie-euver inne Volkskrant. De domino-theorie waerdje ouch inne Vietnamoorlog door Amerikaanse prizzedènte ummer herhaoldj. De gesjiedenis lieërtj det nieks van det alles is oetgekómme.

D'n insigsten oetwaeg: óngerhanjele?

Eigelik zeen d'r drie opties. Ein: aanmoddere. Door laote gaon, zoeawie `t al doezendj daag lank geit en óngertösse de Oekraïners van waopes en munitie blieve veurzeen. Det zorg veur aldaags teentalle doeaje aan `t front inne loupgrave, es waas `t nag ummer 1918. Wille veer det? Twieë: de totale krieg. Vol d'r in gaon mitte ganse NAVO. Dit zou `nen derde werreldkrieg kónne óntkaetene. `n Atoombóm op `t naobieje Linnich is dan neet oetgeslaote. Röslandj zal oeteindelik `t óngerspit delve taengeneuver de oppermechige NAVO, mer taenge waarfere pries? Wille veer det? En ten derde: óngerhanjelinge. `t Is waarsjienlik ónvermijdelik det `n deil vanne Oekraïne daomit binne de Rössische invloedsfeer zal gaon valle. En dae Krim - waat oeats op `n dubieuze meneer bie de Oekraïne is gekómme - dae zal van zien langlaevesdaag neet mieë truuk nao de Oekraïne gaon. Deze optie wuuertj döks bekritiseerd mit `t domino-narratief: es veer noe aan Poetin toegaeve, dan begintj d'r morge ane Baltische Staote. `t Liek mich logisch det `n dergelik akkaord allein mer door Zelenski wuuertj geaccepteerd in combinatie mit `ne bepaoldje vorm van besjerming vanoet `t Weste. Neet es lid vanne NAVO (dao geit Poetin noeats mit akkaord), mer in ein of anger vorm, wobie waarsjienlik de Europese Unie `ne belangrieke rol geit spele. Wille veer det? Kees zelf mer. Ich höb in eder geval d'n haop det daen Trump zien belofte waor maak en die twieë ane óngerhanjelingstaofel geit dwinge.

Preppe

Motte veer dan waal `n noeadpakket in hoes haole? `t Is altied verstenjig óm veurberèdj te zeen op noeadsituaties. Neet persé veur `nen oorlog, mer ouch veur `ne blackout of veur anger crisissituaties. Haajbaar aetesgrei, `n staepelke contant geldj, batterieje en `ne FM-radio in hoes is altied aan te raoje. Gaotj veur eurzelf mer `ns nao: waat es de stroum veur `n paar daag oetvèltj? Wie haaj ich mich werm? Wie kan ich kaoke? Dink beveurbeeldj aan `n camping-kaokstèl mit `n klein gaasfleske. Of `n aggregaatje. Geografisch gezeen zeen veer inne beveurrechte positie det veer anger lenj op korten aafstandj höbbe. Väöl systeme (energie, communicatie, betalingssysteme) zeen nag döks per landj geregeld. Dus es bie ós alles oet vèltj, gank dan `ns nao of op `t Pruses of op `t Besj waal nag `t ein en anger wèrk. Binne `n paar uurkes bös se zelfs in Luxemburg of Frankriek. En es ech de stróntj de vin raak zeen `n paar flesse sterken drank inne kelder good gesjik es ruulmiddel. Of get aaj zillevere göljes.

Miense, laot uch neet sjoew make. Bedink det de autoriteite in crisissituaties gebroek make van propaganda en doorzeen det. Mer veurberèdj zeen op noeadsituaties kan noeats kwaod. Ich wins uch daoróm `n Zalig Kersfieës in alle rös en vraej en sloet aaf mit de wäörd waat minister-prizzedent Colijn sprook in 1936:

Ik verzoek den luisteraars dan ook om wanneer zij straks hunne legersteden opzoeken, even rustig te gaan slapen als ze dat ook andere nachten doen. Er is voorshands nog geen enkele reden om werkelijk ongerust te zijn. En daarmee, geachte luisteraars, laat ik u over aan de verpozing die de radio u pleegt te bieden.